Türkiye Deprem Risk Haritası: Sokağınızın Deprem Tehlikesi Nasıl Öğrenilir?

AFAD'ın etkileşimli deprem risk haritası ile yaşadığınız sokağın deprem tehlikesini kolayca öğrenebilirsiniz. Peki harita nasıl kullanılıyor?

İstanbul'da 23 Nisan’da Silivri açıklarında meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki deprem ve artçı sarsıntılar, vatandaşları yaşadıkları yerlerin deprem riskini sorgulamaya itti. Ancak çoğu kişi, kendi sokağının ne kadar tehlike altında olduğunu ve binalarının depreme dayanıklılığını bilmiyor. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından hazırlanan Türkiye Deprem Tehlike Haritası, kullanıcıların adres ya da koordinat girerek bulundukları bölgenin deprem tehlikesini öğrenmelerine olanak tanıyor. AFAD’ın güncellediği haritada, eski haritalarda kullanılan “deprem bölgeleri” kavramı yerine, bölgesel "en büyük yer ivmesi" (PGA) değerleri gösteriliyor. Son olarak 2025 yılı Türkiye Deprem Tehlike Haritası da yayınlandı. AFAD Etkileşimli Haritası Nasıl Kullanılır? Kullanıcılar https://tdth.afad.gov.tr adresinden sisteme e-Devlet bilgileriyle giriş yapıyor. Ardından il, ilçe ve mahalle bilgilerini girerek “Adres Sorgulama” bölümünden sokak bazlı risk durumunu öğrenebiliyor. Harita üzerinde bir bölgeye tıklayarak "Katman", "Değer", "Enlem" ve "Boylam" gibi detaylı bilgileri de görmek mümkün. Risk Değerleri Ne Anlama Geliyor? Haritada belirtilen "PGA 475 / 0.320 g" gibi ifadeler, 475 yılda bir gerçekleşmesi beklenen büyük bir depremde bölgenin maksimum yer ivmesini gösteriyor. Risk seviyeleri genel olarak şöyle sınıflandırılıyor: 0.1 g ve altı: Düşük risk 0.1 g – 0.3 g arası: Orta risk 0.3 g – 0.6 g arası: Yüksek risk 0.6 g üzeri: Çok yüksek risk Örneğin, Silivri Devlet Hastanesi çevresinde ölçülen 0.320 g değeri, bölgenin "yüksek risk" sınıfına girdiğini gösteriyor. Risk Tespitinden Sonra Ne Yapılmalı? Bölgesinin riskli olduğunu öğrenen vatandaşlar, belediyelerin bina tespit projelerine başvurarak yapılarının depreme dayanıklılığını ölçtürebilir. İstanbul'da yaşayanlar, İBB’nin Hızlı Bina Tespit Sistemi'ne başvurarak (https://binatespitiformu.ibb.gov.tr/basvuru/) ücretsiz ön inceleme talebinde bulunabiliyor. İnceleme sonrası riskli binalar için ilçe belediyeleri tarafından resmi süreçler başlatılıyor. Zemin Özellikleri ve Risk Farkı Aynı mahalledeki iki farklı sokağın bile risk düzeyi değişebiliyor. Zemin yapısı, yeraltı su seviyeleri, fay hatlarına mesafe gibi faktörler, depremin etkisini doğrudan belirliyor. Yumuşak zeminler deprem dalgalarını büyütürken, kaya zeminler dalgaların etkisini azaltıyor. Uzmanlar Uyarıyor: Haritalar Yetersiz mi? İTÜ Jeoloji Mühendisliği öğretim üyesi Prof. Dr. Cenk Yaltırak, mevcut deprem haritalarının Marmara gerçeğini tam yansıtmadığını savunuyor. Yaltırak’a göre, Marmara’da dört farklı aktif fay bulunuyor ve mevcut sistem bu ayrımı dikkate almıyor. Yaltırak, “Bu haritalar ortalama istatistiklere dayalı. Elma, armut ve eriği aynı sepete koyup tek sonuç çıkarıyorlar. Bu da ciddi bir hata” diyerek mevcut harita sistemini eleştiriyor. Sonuç: Deprem gerçeğiyle yaşayan Türkiye’de herkesin yaşadığı bölgenin riskini öğrenmesi ve önlemlerini buna göre alması büyük önem taşıyor. AFAD’ın interaktif haritası, bu konuda önemli bir rehber işlevi görüyor.