760 Bin 424 Yavru Deniz Kaplumbağası Denizle Buluştu

DKMP’nin koruma ve izleme çalışmalarıyla 2024’te caretta caretta ve chelonia mydas türlerinden toplam 760.424 yavru sağlıklı biçimde denize ulaştı.

Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü, nesli tehlike altında bulunan caretta caretta ve chelonia mydas türü deniz kaplumbağalarının korunması için yürüttüğü kapsamlı programın 2024 sonuçlarını açıkladı. Mayıs–Eylül arasındaki koruma sezonunda Türkiye kıyılarında toplam 12.553 yuva tespit edildi: 10.159 caretta caretta ve 2.394 chelonia mydas. Bu yuvalardan çıkan yavrulardan 568.904’ü caretta, 191.520’si chelonia olmak üzere toplam 760.424 deniz kaplumbağası, güvenli şekilde denizle buluştu. DKMP, başta iklim değişikliği, yapılaşma baskısı, turizm kaynaklı ışık ve ses kirliliği gibi tehditleri azaltmak amacıyla sahillerde kapsamlı tedbirler aldı. Yumurtlama alanlarında kum altı ve kum üstü kafesleme yöntemiyle yuvalar koruma altına alındı; kumsal işletmecileri, turizm tesisleri ve yerel halk, kaplumbağaların izlenmesi ve etkin koruma uygulamaları konusunda eğitildi. Kafeslenmiş yumurtalar, yükselen su seviyesi riskine karşı daha kuru kumul bölgelere taşındı. Yavrular yumurtadan çıkar çıkmaz gece karanlığında moleküler ışık kirliliğinden uzaklaştırılarak, ekiplerce kamera kaydıyla farklı açılardan belgeledi. Kumsal boyunca konuşlandırılan gönüllü devriyeleri, yavruların denize yönlendirilmesini de sağladı. Erken evre kaçış şansını artıran bu uygulamalar, denize ulaşan yavru oranını önceki yıllara göre yüzde 25 artırdı. Deniz kaplumbağalarının beslenme, göç ve kışlama güzergâhlarını belirlemek için takılan uydu vericiler, türlerin Akdeniz, Ege ve Karadeniz’deki hareketlerini deşifre etti. Veri paylaşımı üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarıyla yapılarak, uzun dönemli koruma stratejileri güncellendi. Ayrıca, yaralı ve hasta kaplumbağaların rehabilitasyonu için Hatay, Mersin, Muğla, İstanbul ve Çanakkale’de beş adet tedavi merkezi faaliyete geçti. Bu merkezlerde yılda ortalama 500’e yakın deniz kaplumbağası iyileştirilip doğal ortamlarına bırakılıyor. DKMP yetkilileri, “Bu merkezler, yalnızca tedavi değil aynı zamanda halkı bilinçlendirme ve eğitim faaliyetlerinin de merkezidir” dedi. DKMP Genel Müdürü Dr. Ahmet Demir, “Her bir yavru deniz kaplumbağası, denizin geleceğine umut taşıyor. 2024’teki 760.424 başarılı çıkış, ekiplerimizin yıl boyu süren özverili çalışmasının eseridir. Hedefimiz, ışık kirliliğini tamamen önleyip, izleme çalışmalarını daha da güçlendirerek bu sayıyı her yıl yükseltmek” diye konuştu. Türkiye’nin koruma seferberliği, uluslararası çevreciler ve IUCN (Dünya Doğayı Koruma Birliği) tarafından da takdir ediliyor. DKMP, 2025 programını mayıs ayında başlatıp yuva ve yavru sayısını 800 bini aşacak biçimde planladı. Yerel yönetimler, turizm tesisi ve halk iş birliğiyle sürdürülen bu model, Akdeniz havzasındaki diğer ülkelere örnek teşkil ediyor.