Türkiye öğrencileri kararlılıkta OECD lideri oldu

EPAM’ın Eğitim İzleme Raporu’na göre Türk öğrenciler kararlılık ve özgüvende birinci; merakta ikinci, azimde üçüncü sırada yer aldı.

İLKE Vakfı Eğitim Politikaları Araştırma Merkezi’nin (EPAM) yayımladığı 2024 Eğitim İzleme Raporu, Türkiye’deki öğrencilerin bireysel motivasyon güçlerini OECD ülkeleri arasında en üst düzeyde sergilediğini ortaya koydu. Rapora göre; Kararlılık ve kendine güven endeksinde Türkiye birinci, Merak duygusunda ikinci, Azim (perseverance) endeksinde üçüncü sırada yer aldı. Ayrıca Türk öğrencilerin hayal gücü ve maceraperestlik skorları da OECD ortalamasının üzerinde ölçüldü. EPAM Direktörü Doç. Dr. Ayhan Öz, “Yüksek bireysel motivasyon potansiyeli var; ancak bu potansiyelin akademik başarıya dönüşebilmesi için okul ikliminin de destekleyici olması gerekiyor. Eğitim politikaları bilgi aktarımının yanı sıra duygusal ve sosyal boyutları da kapsamalı” dedi. Aidiyet ve zorbalık endeksleri geriledi Rapor, dikkat çekici bir diğer bulgu olarak öğrencilerin okula aidiyet hissinin düştüğünü gösterdi. PISA 2022 verilerinde Türkiye, aidiyet endeksinde 42 ülke arasında 41’inci oldu. Pandemi sonrası belirginleşen bu gerileme, öğrencilerin okula duygusal bağ kurmakta zorlandığına işaret ediyor. Zorbalık türlerinde ise fiziksel zorbalık azalırken, psikolojik zorbalık—dışlanma, alay etme—artış gösterdi. Bu değişim, okul ikliminde sosyal güvenlik duygusunun zayıfladığına işaret ederken, duygularla baş etme becerilerinde de eksiklik olduğu saptandı: Türkiye, duygu kontrolünde 32 ülke arasında 28’inci, strese dayanıklılıkta 30 ülke arasında 16’ncı sırada yer aldı. Öğretmen istihdamında özel eğitim önde TÜİK verilerine göre, eğitim fakültesi mezunları arasında en hızlı iş bulan grup özel eğitim öğretmenleri (ortalama 4,2 ayda), ardından İngilizce (7,7 ay) ve Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenleri (8,8 ay) geliyor. Kayıtlı istihdam oranı ise özel eğitim öğretmenliğinde %96,2 ile zirvede; sınıf öğretmenliğinde %90,9, elektrik öğretmenliğinde %92,8 düzeyinde. Sosyal bilgiler, biyoloji ve Fransızca öğretmenliği mezunlarının istihdam oranı ise %65’in altında. Doç. Dr. Öz, “Bu veriler bazı alanlardaki arz-talep dengesizliğine işaret ediyor. Öğretmen yetiştirme ve istihdam planlaması bu bulgular ışığında yeniden ele alınmalı” diye konuştu. Eğitim bütçesi rekor artış gösterdi 2024’te eğitime ayrılan toplam merkezi bütçe 1,6 trilyon TL’yi aştı; nominal artış %150’nin üzerinde gerçekleşti. Milli Eğitim Bakanlığı bütçesi 1,09 trilyon TL’ye yükselirken, YÖK ve üniversitelere ayrılan kaynak %157, ÖSYM bütçesi %203 arttı. MEB bütçesinin GSYH’ye oranı %1,64’ten %2,65’e çıktı. Yükseköğretime sadece yatırım bütçesi olarak 35,5 milyar TL aktarıldı. EPAM, bu güçlü finansal desteği “nicelikten niteliğe geçiş” sürecinin önemli bir aşaması olarak değerlendirdi. Raporda, eğitim politikalarının öğrencinin sosyal-duygusal gelişimi, okul ortamlarının kalitesi ve öğretim altyapısına odaklanarak sürdürülmesi gerektiği vurgulandı.