İklim Kanunu’yla ETS hukuki zeminini güçlendirdik; elde edilecek gelirler iklim yatırımlarında kullanılmalı, EPS ise Ulusal Katkı Beyanı’na entegre edilmeli.

Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadele ve yeşil kalkınma hedeflerini hayata geçirmek üzere hazırlanan ilk “İklim Kanunu” TBMM’de kabul edilerek yasalaştı. Enerji Verimliliği ve Yönetimi Derneği (EYODER) Yönetim Kurulu Başkanı Onur Ünlü, yürürlüğe giren kanunla birlikte hem sera gazı emisyon ticaret sisteminin (ETS) hem de enerji verimliliği araçlarının kurumsal zemine kavuştuğunu belirtti. Ünlü, bu yasal çerçevenin Paris Anlaşması’yla ortaya konulan iradeyi somutlaştırdığını vurgulayarak, “Kurumsal ve hukuki altyapı tamamlandı; şimdi öncelik uygulama yönetmelikleri ve ikincil mevzuatla netlik kazanacak” dedi.

ETS’nin kurulmasının yalnızca karbon ticaretinin açılması değil, aynı zamanda Türkiye’nin sınırda karbon düzenleme mekanizması (SKDM) kapsamındaki çifte vergilendirmenin önüne geçmesi açısından da kritik olduğuna dikkat çeken Ünlü, “Avrupa’da sertifikalandırılmış emisyonlar ikinci kez vergilendirilmeyecek. Bu da karbon yoğun faaliyetlerin yükünü Türkiye’de tutacak; elde edilecek gelirler doğru yönlendirildiğinde hem çevresel hem ekonomik bir finansman kaynağına dönüşebilir” ifadesini kullandı. Ancak Ünlü, “Bu gelirlerin başka alanlara kaydırılması sistemin inandırıcılığına zarar verir; mutlaka iklim yatırımları, yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği projelerine fon sağlanmalı” diye ekledi.

Ünlü, iklim politikasının önemli bir unsuru olarak gördükleri Enerji Performans Sözleşmeleri’nin (EPS) de Ulusal Katkı Beyanı’na dahil edilmesi çağrısında bulundu. “EPS mekanizması, enerji hizmet şirketlerinin yatırımı üstlenmesini sağlayarak kamu ve özel sektöre maliyetsiz enerji verimliliği fırsatı sunuyor. Bu araç, yeni kanun kapsamında raporlama ve destek programlarına entegre edilmeli” dedi. Ünlü, yasa gereği tüm kamu ve özel kuruluşların 31 Aralık 2027’ye kadar veri izleme, raporlama ve gereken altyapıyı kurma yükümlülüğü bulunduğunu, bu sayede şeffaf ve ölçülebilir bir iklim politikası zeminine kavuşulacağını belirtti.

Son olarak Ünlü, mevcut VAP destekleri, 5. Bölge teşvikleri ve EPS gibi araçların yeni yasayla stratejik bir plana bağlanması gerektiğini vurgulayarak, “Yeşil dönüşüm desteklerinin daha sistemli ve sonuç odaklı bir çerçevede artırılmasını bekliyoruz. EYODER olarak teknik uzmanlığımızla bu geçiş dönemine katkı vermeye hazırız” diye konuştu.